چرخ مینا_ باغ جهان نمای شیراز در قرن هشتم هجری هم وجود داشته. این باغ زیبا در آن زمان در مسیر جوی آبی قرار داشته و برای همین آبادانی آن همیشه تضمین بوده. در تمام این قرون درختان باغ درنهایت سرسبزی و شادابی قرار داشته است و برای همین آن را به نام زینت‌الدنیا هم می‌نامیده‌اند.
نهایت شکوه و جلال را اما کریمخان زند به باغ جهان نما هدیه کرد. کریمخان دستور داد دورتادور باغ را حصار بکشند و دو طرف خیابان منتهی به باغ را درخت‌کاری کنند. عمارت وسط باغ هم به دستور ایشان ساخته شد. این عمارت سقف چندضلعی دارد و از بهترین نمونه‌های معماری عصر خود به حساب می‌آید.
شمای کلی باغ جهان نما با حوض مرمر و باغچه‌های آن منظره‌ای است که به این راحتی‌ها فراموش کسی نخواهد شد. این نکته درباره بزرگ‌ترین مورخان و ایران‌شناسان تاریخ هم صادق است و شرح زیبای این باغ در جای‌جای کتب تاریخی قدیمی آمده است.
معماری کلی باغ جهان نما
باغ‌های ایرانی به‌طورکلی چند ویژگی اساسی دارد: یک جوی آب که از میان باغ می‌گذرد، یک خانه باغی که در میانه باغ قرار دارد، و حوضی بزرگ که جلوی خانه باغی قرار گرفته. باغ جهان‌نمای شیراز همه این ویژگی‌ها دارد و آنها را به بهترین شکل در اختیار بازدیدکنندگان گذاشته است.
جوی آبی که از میان باغ می‌گذرد عاملی است که رونق و زیبایی باغ را در میان تمام این سال‌ها فراهم کرده است. خانه میان باغ هم عمارتی ۸ ضلعی است که دورتادور آن را پنجره‌هایی فراگرفته است. و نهایتا حوض وسط حیاط که فواره آن از همان دوران قدیم تابه‌حال به جای مانده است.
وجه تسمیه باغ جهان نما
همان طور که اشاره شد، باغ جهان نما بیشترین شکوه و زیبایی خود را در دوران کریمخان زند داشت. برای همین باغ را آن زمان باغ وکیل هم می‌نامیدند. اما در دورانی که فتحعلی شاه والی فارس بود نام آن تغییر کرد و این باغ جهان نما نامیده شد. در دوران تیموریان، تیمور گورکانی آن‌قدر عاشق باغ جهان نما شده بود که دستور داد نمونه آن را در سمرقند بسازند. برای همین یک باغ جهان نمای دیگر هم در سمرقند وجود دارد که به همین چشم‌نوازی است.
باغ سراسر زیبایی جهان نما
اگر از بالا باغ جهان نما را نگاه کنیم چهار خیابان می‌بینیم که دو طرف آنها را درختان سرو و پرتغال فراگرفته. در یکی از این خیابان‌ها جوی آبی ساخته شده که تا دیوار باغ پیش می‌رود. این جوی با فواره‌های کوچکی تزیین‌شده که صدای گوش‌نواز آب را به منظره زیبای درختان اضافه می‌کند.
گویی کریمخان زند به عدد هشت علاقه خیلی زیادی داشته چون جای‌جای ساختمان و باغ را نمادهایی با عدد هشت فراگرفته که ذکرکردن آنها خالی از لطف نیست. اولین و مهم‌ترین این نماد‌ها ساختمان وسط باغ است که عمارت کلاه‌فرنگی هم نامیده می‌شود. سقف هشت‌ضلعی این ساختمان بعد از گذشت این همه سال هنوز هم پابرجاست. نمای ساحتمان از آجر خالی و بدون تزیین پوشیده شده. اما، برخی کارشناسان اعتقاد دارند این نما قبلا تزییناتی از جنس کاشی و سنگ داشته که دست بی‌رحم زمانه آن را از دسترس ما خارج کرده است.
علاوه بر ساختمان هشت ضلعی، هشت درخت سرو هم در هرکدام از خیابان‌های باغ قرار دارد. جوی آب بلند باغ هشت بخش دارد و هرکدام از این بخش‌ها هشت فواره کوچک دارد. با‌توجه‌به اینکه گفته می‌شود در ایران باستان عدد هشت عدد مقدسی بوده و نماد شانس و خوش‌یمنی محسوب می‌شده، به نظر می‌رسد تکرار این عدد تصادفی نیست.
بهترین زمان برای دیدن باغ
اردیبهشت‌ماه بهترین ماه برای سفر به شیراز و بازدید از باغ است. در فصل بهار به باغ جهان نما بروید و از عطر بی‌نظیر بهارنارنج و تماشای درختان سرو سر به‌فلک‌کشیده سرمست شوید. فرای سروها نمای تروتازه کوه‌های زاگرس را می‌بینید که مانند پدری دل‌سوز پشت و پناه شهر شیراز است و بوده است.
در ابتدای فصل بهار انواع گل‌های رنگارنگ در باغچه‌های باغ کاشته می‌شوند تا نهایت زیبایی خود را در اردیبهشت‌ماه به رخ بکشند. حتی حضرت حافظ هم نتوانسته از زیبایی این باغ در فصل بهار چشم‌پوشی کند و در اشعار خود از این باغ به زیبایی و سرسبزی یاد کرده است.
باغ جهان نما کجاست؟
این باغ یکی از اولین باغ‌هایی است که به‌محض ورود به شیراز در دسترس شما قرار می‌گیرد. این باغ زیبا در خیابان حافظ قرار دارد و بعد از بازدید از حافظیه می‌توانید سری به این باغ هم بزنید و خود را غرق در طبیعت و صدای آب کنید. اگر نمی‌خواهید برای رفتن به باغ از خودروی شخصی استفاده کنید اتوبوس و تاکسی هم در اختیار شماست.
برای استفاده از اتوبوس باید از خط پایانه ولی‌عصر – رکن‌آباد یا خط میدان کلبه – میدان رکن‌آباد استفاده کنید. هرکدام از این اتوبوس‌ها را سوار شدید سر چهارراه حافظیه پیاده شوید و مسیر خیابان حافظیه تا باغ را پیاده بروید.
برای تاکسی گرفتن هم گزینه‌های زیادی در اختیار شماست. در واقع این مسیر آن‌قدر راحت و سرراست است که هر جای شهر که باشید به راننده تاکسی بگویید به حافظیه می‌روید و کار تمام است. البته به خاطر بافت تاریخی و نبود زیرساخت‌های لازم ایستگاه مترو در نزدیکی باغ جهان نما وجود ندارد و باید از همان تاکسی و اتوبوس استفاده کنید.
آدرس باغ جهان نما: استان فارس، شمال شرقی شهر شیراز، ضلع شرقی خیابان حافظ (دروازه‌قرآن)، بالاتر از میدان حافظیه
شماره تلفن باغ: ۰۷۱۳۲۲۷۵۸۷۵
ساعات بازدید از باغ جهان نمای شیرازاگر می‌‌خواهید از باغ جهان نما بازدید کنید، از ساعت ۸:۳۰ دقیقه صبح درب‌های این باغ بر روی شما باز است تا ۸ شب. البته این ساعات به شش ماه اول سال اختصاص دارد و ممکن است به‌دلیل سرما و تاریکی هوا تغییر کند.
بلیط ورودی به این باغ برای ایرانی‌ها ۳ هزار تومان و برای گردشگران خارجی ۱۵ هزار تومان است. البته برای بازدید از باغ جهان نما باید دو نکته را به خاطر داشته باشید. اول اینکه باغ جهان نما در روزهای شهادت تعطیل است و هنگام بازدید حتما باید تقویم را چک کنید. دوم اینکه همان طور که اشاره شد باغ جهان نما ممکن است در اختیار صدا و سیما باشد. برای همین قبل از اینکه به این باغ بروید تماس بگیرید و چک کنید که باغ برای بازدید همه در دسترس هست یا نه.منبع : علی بابا